Kirkut (cmentarz żydowski) na Zabłociu w Żywcu

Miejscowość:
Żywiec
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Społeczność żydowska pojawiła się w Żywcu niewątpliwie bardzo dawno. W „Dziejopisie żywieckim” autorstwa Andrzeja Komonieckiego czytamy, iż w wieku XVII Żydzi znaleźli w mieście schronienie zbiegając z terenu Śląska przed Ferdynandem II Habsburgiem. Równocześnie jednak w czasach tych, będących epoką gospodarczej rywalizacji, polscy mieszczanie niejednokrotnie (tak, jak zresztą i w innych krajach) starali się zapewnić sobie swoisty monopol w miastach - w tym celu dążyli do niedopuszczenia żydowskiego osadnictwa na terenach miejskich. Gdy Państwo Żywieckie znalazło się w 1624 r. w rękach Konstancji Habsburżanki (żony króla Zygmunta III Wazy), królowa nadała mieszczanom przywilej „de non tolerandis judaeis”, który dla Żydów oznaczał zakaz osiedlania się w Żywcu. Prawo to, które w XVIII w. zostało potwierdzone przez władze austriackie, sprawiło, że Izraelici nie mogąc mieszkać w samym mieście, zasiedlali licznie okoliczne miejscowości, jak Sporysz, czy Zabłocie (które później stały się dzielnicami Żywca). O tym, że tego rodzaju prawo raczej mieszczanom nie pomogło, świadczyć może choćby fakt, że gdy budowano kolej, dworzec zlokalizowano nie przy centrum miasta, ale właśnie w Zabłociu, gdzie Żydzi mieszkali i rozwijali przemysł, niejednokrotnie należąc do elity najbogatszych ludzi w regionie. W początkach XX w. tutejsza gmina starozakonna liczyła ok. 1800 osób, a Zabłocie wyrosło na żydowskie miasteczko z własną synagogą, szkołą i licznymi zakładami przemysłowymi, m.in. ze słynną fabryką papieru „Solali”. W czasie II wojny światowej niemal wszyscy zabłoccy Żydzi zostali zamordowani w niemieckim obozie Auschwitz-Birkenau. Jeden z niewielu ocalałych, Bernard Guterman, pochowany został na tutejszym cmentarzu w 1946 roku. Jedną z pamiątek po społeczności żydowskiej jest właśnie XIX-wieczny cmentarz, usytuowany w Żywcu Zabłociu przy ulicy Stolarskiej. Znajduje się tu obecnie około pięciuset macew, a niektóre z nich to prawdziwe arcydzieła sztuki kamieniarskiej. Najstarszy grób, niejakiego Zymela, nosi datę pochówku 1853. Większość z macew wykonanych z cenniejszych materiałów, jak np. z czarnego marmuru, zrabowano w czasie II wojny. Jednym z pochowanych na żydowskim cmentarzu jest Walter Munk (1895-1920), kawaler Virtuti Militari. Był on synem Aleksandra, właściciela fabryki w Żywcu i uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej. Podczas obrony Zamościa przed sowietami dowodził artylerią pociągu pancernego. 31 sierpnia 1920 roku ciężko ranny, zmarł po 20 dniach w szpitalu w Łodzi. Jego grób to macewa nr 93.

Wyświetlenia:  277
Lokalizacja:

Ul. Stolarska 16
34-400 Żywiec
Gmina: Żywiec
Powiat: żywiecki


Region turystyczny: 
Beskidy i Śląsk Cieszyński
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Kontakt:
Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytki sakralne

Dostępność Całoroczny Zwiedzanie nie jest możliwe : - we wszystkie piątki od zachodu słońca do zachodu słońca w soboty - we wszystkie dni świąteczne ( żydowskie )
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Żywiec
0.96 km
Żywiec
1.01 km
Żywiec
1.65 km
Gastronomia w pobliżu
Żywiec
1.31 km
Żywiec
1.44 km
Żywiec
1.66 km
Węgierska Górka
7.93 km
Wydarzenia w pobliżu
2025-05-03
18.58 km
Miłośnicy ekstremalnych wyzwań ponownie zmierzą się na wymagających trasach Beskidu Śląskiego.
2025-05-02
19.07 km
Jeśli nie masz pomysłu na majówkę, zapraszamy na V Breńsko-Górecką Noc Muzeów! Jej celem jest promocja wartości historycznych, kulturowych i przyrodniczych gminy Brenna.
2025-05-31
19.32 km
Już 31 maja 2025 r. macie niepowtarzalną okazję spotkać Utopca na malowniczym Bajkowym Szlaku! Utopiec będzie na Was czekał w dwóch miejscach: 10:00 – 11:20 – odcinek od szlabanu do wodospadu 12:00 – 14:00 – Chata Grabowa (gdzie dodatkowo odbędą się animacje dla małych i dużych!)
2025-05-01
19.32 km
Warsztaty: Tradycje pasterskie Beskidu Śląskiego Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze Pokaz: Strzyżenie owiec
Brenna
2025-05-03
19.32 km
AKTYWNIE I KREATYWNIE – Rodzinne Spotkanie z Utopcem