8 Parków Krajobrazowych na jesień

8 PARKÓW KRAJOBRAZOWYCH NA JESIEŃ

      Parki Krajobrazowe stanowią formę ochrony przyrody charakterystyczną tylko dla pięciu krajów, a są to: Polska, Słowacja, Czechy, Słowenia i Ukraina. Jednak na całym świecie występują zbliżone zespoły przyrodnicze, np. lokalne parki narodowe czy parki natury. Tworzone są w miejscach bogatych przyrodniczo, historycznie i kulturowo, a także krajobrazowo. Ciekawostką jest, iż w takim parku można prowadzić działalność gospodarczą, co niewątpliwie przyczynia się do rozwoju turystyki na danym obszarze. Park krajobrazowy odgrywa dużą rolę w wypoczynku, edukacji oraz rekreacji odwiedzających.
     Rolą Parków Krajobrazowych jest: zachowanie i ochrona walorów przyrodniczych i środowiskowych oraz zasobów kulturowych i historycznych, zapewnienie dostępności do najbardziej atrakcyjnych terenów, a także popularyzację danego obszaru.

    W granicach województwa śląskiego funkcjonuje obecnie 8 Parków Krajobrazowych, zarządzanych przez Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego:

 Mapa ze strony www.zpk.com.pl - Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego

1. Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”
Rok powstania: 1993
Powierzchnia: 493,87 km², otulina 140,10 km2

      To jeden z największych parków w Polsce pod względem powierzchni, który ze względu na swoje położenie na Górnym Śląsku stanowi wspaniałą bazę wypadową dla mieszkańców miast. Duża liczba leśnych ścieżek i ogromy teren parku daje możliwość realizowania za każdym razem innej wycieczki. Przez park ten wolno przepływa rzeka Ruda, jego wyjątkowy charakter stanowi o dużej różnorodności występujących tam gatunków zwierząt, z których najczęściej spotkać można sarny.
Krajobraz parku kształtowany był przez Zakon Cystersów od XIII wieku. Opactwo Cystersów w Rudach to jedna z głównych atrakcji tego miejsca. Wspaniale komponuje się z zielenią, szczególnie cennego angielskiego parku - latem, a ferią barw tegoż samego parku - jesienią. Możemy skorzystać z prowadzącej przez park ścieżki edukacyjnej i odbyć bardzo interesujący i bogaty w doznania spacer lub wybrać inną opcję poznania tego miejsca i zdecydować się na wycieczkę rowerową. Najcenniejszy zabytek parku stanowi otoczone przepięknym ogrodem Sanktuarium Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rudach, które bardzo licznie odwiedzają pielgrzymi, aby w skupieniu usiąść i odpocząć. Cudowny wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem prawdopodobnie jest kopią obrazu Matki Boskiej z bazyliki S. Maria Maggiore w Rzymie.
     Na terenie Parku Krajobrazowego warto odwiedzić Zabytkową Stację Kolejki Wąskotorowej w Rudach - jest to największa stacja na trasie kolejki, która w minionych latach łączyła Gliwice z Raciborzem, wioząc podróżnych przez pobliskie lasy. Jej historia obejmuje swoim zasięgiem początek XX wieku. Możemy tam zapoznać się z zabytkowymi składowymi taboru kolejowego i stacji, a także zobaczyć odrestaurowaną lokomotywę parową Las-49, która mimo swoich lat nadal działa. Obiekt ten należy do Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.
Niezapomnianych wrażeń dostarczy nam wyprawa do najbogatszego przyrodniczo obszaru, czyli rezerwatu „Łężczok”, w okolicy Raciborza. To fantastyczne miejsce, którego nazwa pochodzi od staropolskiego słowa „łęgi”, co oznaczało: „łąkę na błotach”. Lubiących ciekawostki zainteresuje fakt, iż w 1683 roku przez rezerwat przejeżdżał Jan III Sobieski - król Polski wraz ze swoją armią, a znużony podróżą zatrzymał się przy wspaniałym dębie szypułkowym by odpocząć. Dziś drzewo to nazywane jest „dębem Sobieskiego”, liczy sobie 690 cm w obwodzie i niewątpliwie jest monarchą pośród innych drzew w rezerwacie. Aleję, którą szły polskie wojska nazwano Aleją Husarii Polskiej, a prowadzi ona jednym z najpiękniejszych szlaków Śląska - Szlakiem Husarii Polskiej. Szlak ten wiedzie pośród kompleksu stawów, prowadząc do dawnego dworka myśliwskiego cystersów, który dziś niestety jest w ruinie.
     W lesie wyznaczone są miejsca do odpoczynku. Trasy wiodą wśród zieleni po bardzo zróżnicowanym terenie i dają możliwość obcowania z naturą. To wspaniałe miejsce na wycieczki rowerowe oraz spacery, jest tam mnóstwo grzybów - więc i ta forma wolnego spędzania czasu jest często spotykana.

Aleja Husarii Polskiej, fot. P. Kania - arch. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, www.zpk.com.pl

Grab w Jankowicach, fot. P. Kania - arch. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, www.zpk.com.pl

Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy, Rudy, fot. T. Gębuś

Rezerwat Łężczok, gm. Nędza, fot. T. Gębuś

2. Załęczański Park Krajobrazowy
Rok powstania: 1978
Powierzchnia: 8,66 km² (w granicach województwa śląskiego)

     Park ten powstał, jako jeden z pierwszych Parków Krajobrazowych w Polsce i tylko jego niewielki fragment znajduje się w granicach województwa śląskiego. Ochroną objęty jest tutaj dziki jurajski krajobraz oraz najpiękniejszy odcinek rzeki Warty, która w głęboko wciętej dolinie zatacza tzw. Wielki Łuk Warty i tworzy przełomy oraz liczne wyspy.
     Warto na pewno zwrócić uwagę na krajobrazowe ciekawostki np. Górę Zelce (228 m n.p.m.) - to odsłonięte skaliste, ostańcowe wzgórze, w którego wnętrzu mieści się aż 10 jaskiń. Polecamy zaopatrzyć się w latarkę i razem z przewodnikiem udać się na ich zwiedzanie. Dość tajemniczą atrakcją jest tzw. Sucha Struga, czyli strumień krasowy, który w pewnym momencie, niedaleko ujścia, znika pod ziemią. Kolejnym miejscem, które koniecznie trzeba zobaczyć jest rezerwat przyrody „Węże”, gdzie znajdują się liczne jaskinie, kamieniołomy i wyrobiska. Miejsca te kuszą mało uczęszczanymi szlakami, wśród nienaruszonej przyrody. Można aktywnie smakować ten krajobraz lub rozkoszować się niczym niezmąconym śpiewem ptaków i tak charakterystycznym dla tego miejsca zapachem lasu. W otulinie śląskiej części Parku znajdują się dwa cenne rezerwaty: Szachownica (oficjalne udostępniono część rezerwatu dla ruchu, terenie rezerwatu można poruszać się wyłącznie pieszo po wyznaczonej ścieżce, która przebiega poza obiektami jaskiniowym. Obowiązuje zakaz wstępu do jaskini oraz zbaczania z wyznaczonej ścieżki) i Stawiska.
     Ciekawostką jest to, iż w tym parku właśnie, znajdują się zimowiska nietoperzy, które należą do najcenniejszych zimowisk w Polsce i skupiają nawet gatunki zagrożone oraz wpisane do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt.
      W parku nie brakuje wapiennych ostańców np. pomnik przyrody Góra Świętej Genowefy (200 m n.p.m.) - około 3 kilometry na zachód od Bobrownik. Kształtem przypomina czaszkę i tworzy wraz z Górą Wapiennik (198 m. n.p.m.) bramę skalną, której środkiem płynie Warta. Nazwa pochodzi od imienia żony właściciela Parzymiech, która została przyłapana na zdradzie i wygnana z domu. Nie mając, dokąd się udać, zatrzymała się, więc w jednej z grot w tej właśnie górze.
      Maszerując stamtąd wzdłuż rzeki, w kierunku Bobrownik możemy podziwiać źródełka i wydobywające się ze szczelin małe strumyczki. Jedno z nich we wsi Kałuże, zostało nazwane Objawienie, na pamiątkę objawienia się Matki Boskiej mieszkance wsi Dzietrzniki. Legenda głosi, że woda ze źródełka ma właściwości lecznicze. Zachęcamy też do odwiedzenia Granatowych Źródeł we wsi Tronina, ponieważ to jedyne pulsujące, samoczynnie źródło krasowe na Jurze
     Zabytki warte zobaczenia na tym obszarze to niewątpliwie: drewniane budownictwo sakralne, bogate stanowiska archeologiczne, drewniany wodny młyn z XIX wieku oraz prymitywne piece do wypału kamienia wapiennego, tzw. wapienniki z początku XX wieku.
     To miejsce, w którym na pewno nie będziecie się nudzić. To idealna miejscówka dla chcących wypocząć i podziwiać widoki, obcując z przyrodą (np. na plaży w Kępowiźnie) oraz dla wszystkich aktywnie spędzających wolny czas. Służą temu bardzo dobre warunki do Nordic Walkingu oraz wiele tras i szlaków różnego rodzaju np. Szlak Jury Wieluńskiej, Szlak Załęczańskim Łukiem Warty, Szlak Wapiennych Wzgórz Załęczańskiego Parku Krajobrazowego, a także Szlak Konny Jury Wieluńskiej oraz szlaki kajakowe.

Jaskinia Szachownica, fot. M. Krus - arch. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, www.zpk.com.pl

Jaskinia Szachownica, Wyżyna Woźnicko-Wieluńska, fot. E. Kaniewski

Dąb rezerwatu Stawiska, fot. M. Krus - arch. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, www.zpk.com.pl

3. Park Krajobrazowy „Lasy Nad Górną Liswartą”
Rok powstania: 1998
Powierzchnia: 387,31 km², otulina 124,03 km2

      W północnej części, na krawędzi Górnego Śląska ma swój górny bieg rzeka Liswarta. W celu ochrony tych wspaniałych i dzikich jeszcze terenów utworzony został Park Krajobrazowy. To jeden z najmłodszych Parków Krajobrazowych województwa śląskiego, obejmujący swoim zasięgiem lasy na zachód od Częstochowy. Rzeka płynie tam w naturalnie, szerokiej na kilkaset metrów dolinie, a jej brzegi porastają cudowne, wciąż gęste lasy. To tam właśnie w otoczeniu łąk i lasów oraz zabudowań wiejskich, znajdziemy chwilę wytchnienia od zgiełku miast i codziennych obowiązków, to tam możemy rozkoszować się widokiem i dźwiękami natury - śpiewem ptaków i kumkaniem żab. Rzeka Liswarta ze swoimi dopływami m.in. Olszynką, Turzą i Potokiem Jeżowskim, stanowi tylko część pięknego krajobrazu Parku.
      Warto na pewno zobaczyć rezerwaty przyrody na terenie parku np. Cisy nad Liswartą i Cisy w Łebkach. Mieszczą się one w gminie Herby, w obrębie środkowej części całego kompleksu, położone zaledwie kilkaset metrów od siebie. Jak sama nazwa wskazuje obecność cisów stanowi tu wspaniałą wartość przyrodniczą, zachowane w doskonałym stanie, porastają dolinę z ogromną ilością strumieni.
      Teren bogaty jest w liczne stawy hodowlane, torfowiska i tereny źródliskowe. O jego wyjątkowości świadczy również duża liczba roślin chronionych i rzadkie okazy ptactwa. Ważnym elementem krajobrazu parku są istniejące tu obiekty kulturowe. To prawdziwe perły - w tym drewniane kościoły (budowle drewniane w Boronowie i Cieszowej), zabudowania folwarczne i zespoły pałacowe w Ciasnej oraz Kochanowicach. Wspomniany drewniany kościół MB Różańcowej w Boronowie z XVII wieku, to najstarszy na Śląsku drewniany kościół wybudowany na planie krzyża greckiego. Warto go zobaczyć i samemu przekonać się, jaki jest piękny. Kościół w Boronowie leży na Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego.
     Przez teren parku przebiegają szlaki turystyczne (m.in. szlak Józefa Lompy) oraz ścieżki przyrodniczo-dydaktyczne. Okolica mogłaby z powodzeniem startować w konkursie na rowerową stolicę Polski. Polecamy również wybranie się na spływ kajakowy rzeką Liswartą. To bardzo urokliwy i malowniczy szlak. Całkowicie naturalny charakter rzeki, piękne lasy wokoło oraz liczne zakola, to z pewnością nie lada atrakcja dla miłośników przyrody i aktywnego wypoczynku.

Park Krajobrazowy Lasy Nad Górną Liswartą, fot. T. Gębuś

Rzeka Liswarta, fot. K. Bartocha - arch. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, www.zpk.com.pl

Staw Ludwika, Park Krajobrazowy Lasy Nad Górną Liswartą, fot. T. Gębuś

Staw Nowa Brzoza, Park Krajobrazowy Lasy Nad Górną Liswartą, fot. T. Gębuś

4. Park Krajobrazowy Orlich Gniazd
Rok powstania: 1980
Powierzchnia: 475,20 km², otulina 418,49 km2, obszar chronionego krajobrazu - 195,31 km2

      Na północy województwa śląskiego rozciąga się Jura Krakowsko-Częstochowska, obejmująca Park Krajobrazowy Orlich Gniazd (od Częstochowy po Olkusz i Dąbrowę Górniczą), a na jego terenie słynne zamki Szlaku Orlich Gniazd. Na odcinku pomiędzy miejscowością Smoleń, a Częstochową szlak ten przebiega w granicach województwa śląskiego. To jedno z najpiękniejszych miejsc Polski - unikalne pod względem przyrodniczym, krajoznawczym oraz historycznym. Skaliste wzgórza, wąwozy, doliny i jaskinie są charakterystycznym elementem krajobrazu. Najbardziej charakterystycznymi punktami przyrodniczymi są wapienne ostańce oraz jaskinie.
     Na skalnych wzniesieniach osadzone zostały średniowieczne zamki, będące najważniejszą atrakcją. Ze względu na swoje położenie zostały nazwane Orlimi Gniazdami. Należy do nich m.in. Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu, który jest jednym z największych zamków w Europie, Zamki w Mirowie i Bobolicach, Zamek Bąkowiec w Morsku i Zamek Pilcza w Smoleniu. Warto zobaczyć również mniejsze zameczki i pałace, a także warowne klasztory i małe kościółki i kapliczki. Wszystkie obiekty robią niezapomniane wrażenie na turystach.
     Monumentalne ruiny położone na najwyższym wzniesieniu Jury to oczywiście Zamek Ogrodzieniec, który nocą skrywa wiele tajemnic. Wykonana niedawno iluminacja ruin pozwala podziwiać Ogrodzieniec w niesamowitej scenerii, w której królują zjawy i duszki, barwnie przybliżające turystom legendy i historie tego miejsca. Polecamy zobaczyć również dwa obiekty w gminie Niegowa - Zamki w Mirowie i Bobolicach. Te bliźniacze zamki łączy kilkukilometrowa ścieżka widokowa. Warto podejść i zobaczyć oba, Bobolice są, bowiem po wielu latach prac, gruntownie odrestaurowane, Mirów natomiast pozostaje zabezpieczoną i miłą dla oka ruiną
     Ukształtowanie terenu sprzyja uprawianiu aktywnego wypoczynku - to idealne miejsce na spacery, wędrówki i jazdę na rowerach. Trasy jurajskie wiją się wśród ostańców wapiennych, nie zawsze są łatwe, ale za to pozwalają na podziwianie cudownych widoków na pozostawione w dole rozległe doliny, w których osadzone są niewielkie miasteczka i wsie. Dobrze zorganizowane trasy, zadbane i oznakowane, zachęcają do całodziennych wypraw. Tamtejsze skałki i jaskinie to wymarzone miejsce dla uprawiających wspinaczkę skałkową. Dodatkowo swoje miejsce znajdą tu zarówno miłośnicy jazdy konnej, jak i narciarstwa biegowego.

Jura Krakowsko-Częstochowska, fot. T. Gębuś

Ostaniec skalny, fot. P. Kokoszka - arch. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, www.zpk.com.pl

Widok z Zegarowych Skał, Smoleń, fot. T. Gębuś

Zamek Ogrodzieniec i Skalne Miasto, Podzamcze, fot. T. Gębuś

5. Park Krajobrazowy Stawki
Rok powstania: 1982
Powierzchnia: 17,27 km², otulina 140,10 km2

      Park Krajobrazowy Stawki jest najmniejszym parkiem krajobrazowym w Polsce, położony na Jurze, w dorzeczu Wiercicy. Cały obszar parku to tereny głównie równinne, w niektórych miejscach zabagnione. Park zawdzięcza swoją nazwę kilku stawom rybnym w północnej części obszaru - o nazwie Stawki. Zdawać by się mogło, że ze względu na jurajskie położenie będzie podobny do Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd. Nic bardziej mylnego, ma on całkiem inny charakter, głównie ze względu na to, iż wody powierzchniowe nie przenikają w głąb ziemi, ale są zatrzymywane na powierzchni. Motywem przewodnim wyróżniającym ten park na tle innych parków jest, więc duża ilość strumieni oraz bagien, tworzących gęstą sieć.
      Do Parku warto wybrać się na jednodniową wycieczkę z pobliskich miejscowości, albo przy okazji dłuższego wyjazdu do Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd, który znajduje się w pobliżu. We wsi Przyrów, położonej w pasie ochronnym parku, znajdziemy bardzo cenny zabytek - murowano-drewniany, niewielki kościółek Św. Mikołaja z początku XVI wieku oraz kirkut - stary cmentarz żydowski. Na pewno trzeba odwiedzić jedyny rezerwat przyrody w parku - Rezerwat Wielki Las, który chroni najciekawsze zbiorowiska, przede wszystkim roślin lasów łęgowych i olsów.
      Warto zorganizować tu wycieczkę rowerową, ponieważ szlak należy do tych prostszych szlaków i wiedzie urokliwą drogą pod lasem. Teren jest wyłącznie płaski, więc przebycie założonej trasy nie wymaga większego wysiłku, poradzą sobie z pewnością dzieci i osoby starsze.

Kościół Św. Mikołaja, Przyrów, fot. P. Kokoszka - arch. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, www.zpk.com.pl

Rezerwat Wielki Las, fot. P. Kokoszka - arch. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, www.zpk.com.pl

Stawy hodowlane, fot. P. Kokoszka - arch. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, www.zpk.com.pl

6. Park Krajobrazowy Beskidu Małego
Rok powstania: 1998
Powierzchnia: 165,40 km², otulina 102,43 km2 - w granicach województwa śląskiego

      Położony jest na pograniczu województw małopolskiego i śląskiego w południowej części kraju. Obszar parku rozciąga się pomiędzy miastem Bielsko-Biała, gdzie przeplata się historia z teraźniejszością, a dawne zakątki, stoją obok nowoczesnych rozwiązań architektonicznych - na zachodzie i Andrychowem na północnym wschodzie. Jedną z głównych jego rzek jest Soła, na której utworzono dwa duże zbiorniki zaporowe: Jezioro Międzybrodzkie i Jezioro Żywieckie.
      Teren parku obejmuje zalesione wzgórza i górskie polany wzdłuż tych jezior oraz mniej znanego Jeziora Czanieckiego, charakteryzuje się występowaniem skałek, jaskiń i ostańców. Jedną z najciekawszych jaskiń jest Grota Komonieckiego, którą polecamy zobaczyć zabierając ze sobą latarki i mapę. Niestety, aby dostać się do jaskini, nie możemy iść oznakowanym szlakiem, ponieważ takowy nie istnieje, dlatego groty trzeba szukać w pobliżu żółtego szlaku, idąc od miejscowości Las w kierunku Łamanej Skały. Dalej do samej groty prowadzi ledwie widoczna ścieżka. Od Łamanej Skały z kolei, na skrzyżowaniu dwóch szlaków, należy udać się niewielką, stromo opadającą ścieżką w kierunku drogi gruntowej. Po minięciu drewnianej kapliczki z figurą Matki Boskiej w kierunku południowym oraz przejściu małego potoku i przejściu dalej ścieżką leśną, trafiamy do groty.
     Najwyższym wzniesieniem w parku jest szczyt Czupel (933 m n.p.m.) po zachodniej stronie Jeziora Międzybrodzkiego. Jest on jedynym szczytem w Beskidzie Małym zaliczanym do Korony Gór Polskich. Polecamy jak najbardziej wybrać się na wyprawę w kierunku tego wyjątkowego szczytu. Można, bowiem podziwiać stamtąd panoramę Beskidu Małego, Żywieckiego i Śląskiego. Szczęśliwcy przy dobrej widoczności zobaczą dodatkowo pakiet pięknych gór: Tatry i Małą Fatrę.
     Warto wybrać się również na Górę Żar, na którą możemy wjechać kolejką linowo-terenową. Natomiast idąc drogą pieszo na szczyt… w pewnym miejscu, okrągłe przedmioty położone na jezdni, zaczynają się turlać pod górę, zamiast w dół - zachęcamy do samodzielnego sprawdzenia tego niezwykłego zjawiska. Na szczycie Góry Żar (761 m n.p.m.) znajduje się punkt widokowy na Jezioro Międzybrodzkie, utworzone sztucznie przez budowę zapory na rzece Soła i będące główną atrakcją Międzybrodzia oraz ogrodzony zbiornik wodny elektrowni szczytowo-pompowej. Atutem są niewątpliwie piękne widoki, można też przespacerować się ścieżką wzdłuż zbiornika.
      Teren parku obfituje również w wiele zabytków kultury i architektury m.in. drewniane kościoły w Gilowicach i Łodygowicach, Pałac Bobrowskich z XVII wieku w Andrychowie, dwory w Rychwałdzie i Czańcu, drewniane kapliczki czy żydowski kirkut w Andrychowie.
     Miłośnicy żeglarstwa mogą wybrać się nad Jezioro Żywieckie, nad Jezioro Czanieckie lub nad Jezioro Międzybrodzkie, gdzie czeka na nich bardzo dobrze zorganizowana infrastruktura, ponieważ sporty wodne są bardzo popularne na tych właśnie zbiornikach. Bardzo popularna w tym regionie jest piesza turystyka górska, agroturystyka i ekoturystyka. Odwiedzający mają do dyspozycji wiele szlaków turystycznych pieszych, rowerowych, narciarskich i konnych oraz wiele ścieżek dydaktycznych i edukacyjnych. Poruszające wyobraźnię widoki oraz długie trasy w zalesionym terenie, przysporzą nam sporo cudownych wspomnień z pobytu w tych okolicach.

Jezioro Żywieckie, fot. T. Gębuś

Beskid Maly, fot. T Gębuś

Grota Komonieckiego, fot. P. Dziki - arch. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, www.zpk.com.pl

Jezioro Żywieckie, fot. T. Gębuś

7. Żywiecki Park Krajobrazowy
Rok powstania: 1986
Powierzchnia: 358,70 km², otulina 217,90 km2

      Żywiecki Park Krajobrazowy mieści na swoim obszarze zachodnią część Beskidu Żywieckiego i jest najstarszym tego typu parkiem w rejonie polskich Karpat. Park obejmuje dwa wyjątkowe pasma górskie. Pierwszym z nich jest Grupa Pilska (1557 m n.p.m.), w której znalazły się najwyższe szczyty województwa śląskiego, a drugim Grupa Wielkiej Raczy.
      To niezwykle popularny region turystyczny, który swoją wyjątkowość zawdzięcza walorom przyrodniczym i krajobrazowym oraz łatwej dostępności komunikacyjnej i bardzo dobrym warunkom narciarskim. Na terenie parku istnieją również doskonałe warunki do uprawiania turystyki pieszej, ponieważ przez park prowadzi jeden z odcinków Głównego Szlaku Beskidzkiego. Warto wybrać się na wędrówkę na Halę Rycerzową - to doskonałe miejsce, aby szczególnie w dzieciach zaszczepić miłość do gór. Hala Rycerzowa jest bardzo malownicza i piękna, a niewielka odległość od bacówki PTTK pozwala na odpoczynek przed dalszą drogą lub powrotem, pomijając konieczność pokonywania dość długich dystansów.
      Dla bardziej przygotowanych turystów proponujemy szlak na Pilsko, który jest drugim pod względem wysokości szczytem w Beskidzie Żywieckim. Dominujący nad Korbielowem szczyt, jest bardzo dobrze widoczny, jako samodzielny masyw i wyraźnie odznacza się w krajobrazie. Na podszczytowej Hali Miziowej mieści się malowniczo usytuowane, duże schronisko PTTK, które zastąpiło starszy, częściowo rozebrany budynek. Jest to najwyżej położone schronisko w polskich Beskidach (1330 m n.p.m.) - stąd na wierzchołek Pilska można dostać się jednym z dwóch prowadzących tam szlaków. W nagrodę za wysiłek, widoki dostarczą wielu niezapomnianych wrażeń.
      Chodząc szlakami można po drodze zaobserwować ciekawą roślinność, łącznie z niektórymi gatunkami będącymi pod ochroną, a przy odrobinie szczęścia można także spotkać wiele zwierząt, w tym sarnę lub jelenia. Przypominamy, aby nie wybierać się samotnie na wędrówki i zachować czujność, ponieważ w tym regionie w Beskidzie Żywieckim, gościem na szlaku może być zarówno niedźwiedź jak i ryś. Atrakcyjności parku dopełnia dziedzictwo kulturowe beskidzkich górali, pielęgnowane w prawie każdym zakątku Żywiecczyzny.

Hala Mała Racza, fot. P. Dziki - arch. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, www.zpk.com.pl

Hala Rycerzowa, fot. P. Dziki - arch. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, www.zpk.com.pl

Schronisko PTTK na Hali Miziowej, Jeleśnia, fot. T. Gębuś

Widok na Pilsko, Korbielów, fot. T. Gębuś

8. Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego
Rok powstania: 1998
Powierzchnia: 386,20 km², otulina 222,85 km2

      Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego obejmuje obszar Beskidów Zachodnich i jest położony na granicy Polski z Czechami. Ważną informacją i ciekawostką Parku jest to, iż jego wzgórza mieszczą źródła największej polskiej rzeki - Wisły. Obszar ten ma bardzo urozmaicony krajobraz, a przez turystów wręcz uwielbiane są malownicze doliny potoków Białej i Czarnej Wisełki, szczególnie zimą, kiedy wszystko pokryte jest białym puchem. Dolina Białej Wisełki jest najbardziej malowniczą ze wszystkich dolin wiślańskich, otwartą i słoneczną, a rzeka pieni się, tworząc liczne kaskady - stąd właśnie wzięła się nazwa doliny. Zachęcamy do spacerów, ponieważ będą to najprzyjemniejsze chwile spędzone w rejonie Wisły.
     Szczyty, które należy odwiedzić podczas swoich wędrówek to na pewno Czantoria (995 m n.p.m.) i Barania Góra (1220 m n.p.m.) Wartości krajobrazowe i przyrodnicze tych miejsc doceniane są przez wielu turystów, którzy wędrują pieszo po szlakach przecinających te góry. Po drodze możemy podziwiać skałki, groty i urokliwe potoki. Wejście na Baranią Górę wbrew pozorom to już większe wyzwanie, wprawdzie to nie najwyższy, ale najbardziej znany szczyt w Beskidzie Śląskim. To tam zaczyna się Wisła - królowa polskich rzek, która tak naprawdę z punktu geograficznego ma dwa potoki źródłowe Czarną i Białą Wisełkę, a z punktu hydrologicznego - zaczyna się w miejscu połączenia potoku Wisełka z potokiem Malinka. Po długiej wędrówce na szczyt czeka na nas wieża widokowa, dzięki której możemy podziwiać piękna panoramę ponad lasem Baraniej Góry.
     Teren Beskidu z jednej strony oferuje piękne widoki, trasy i szlaki, przy których naprawdę można poczuć, że jest się w górach, z drugiej strony ścieżki spacerowe, które wcale nie są bardzo wymagające i niewielkim wysiłkiem możemy zafundować sobie duża dozę niesamowitych wrażeń.

Jesień w parku, fot. P. Dziki - arch. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, www.zpk.com.pl

Widok na Czantorię, P. Dziki - arch. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, www.zpk.com.pl

Źródło Białej Wisełki, Beskidy, fot. archiwum ŚOT

----------------------------

 TEKST: Agnieszka Łach

Artykuł ukazał się w portalu internetowym www.podroze.onet.pl w dn. 22.09.2017